ھۆرلۈك مۇمكىنمۇ؟

ھۆرلۈك مۇمكىنمۇ؟ 

ئوقۇلۇش ۋاقتى: < 1 مىنۇت يۇقىرىغا ئۆرلەش ئۈچۈن، ئاددىيلىشىشىڭىز ۋە ئىچىڭىزدىكى ھەقىقىي دۈشمەننى مەغلۇپ قىلىشىڭىز كېرەك. يەنى ئۆزىڭىزنى. بۇ غەرب دۇنياسىدىمۇ ۋە شەرق دۇنياسىدىكى ئوخشاشتۇر. توماس خوببېسنىڭ «لېۋىئاتان» دىمۇ، غەززالىنىڭ «سائادەتنىڭ خېمىيىسى» دىمۇ ئوخشاش. ھەقىقىي ھۆرلۈك پەقەت نەپسىڭىزنى مەغلۇپ قىلغاندىلا مۇمكىن بولىدۇ. نېلسون ماندىلانىڭ ئېيتقىنىدەك: «ھۆر بولۇش ئۈچۈن دۇنيانى سېتىۋالمىسىڭىزمۇ بولىدۇ. روھىڭىزنى سېتىۋەتمىسىڭىز يېتەرلىكتۇر». مېنىڭچە  پەقەت دانا كىشىلەر ئۈچۈنلا ھۆرلۈك مۇمكىن بولىدۇ. ھۆرلۈكنىڭ يولىمۇ نەپسىنى يېڭىشتىن ئۆتىدۇ.

ھۆرلۈك مۇمكىنمۇ؟  داۋامى...
"ئۆڭكۈردىكى مەھبۇس"

ئۆڭكۈردىكى مەھبۇس

ئوقۇلۇش ۋاقتى: < 1 مىنۇت “ئۆڭكۈردىكى مەھبۇس” دېگەن بۇ تەمسىل ئەپلاتوننىڭ “غايىۋى دۆلەت” ئەسىرىنىڭ ئوتتۇرا قىسمىدا ئۇچرايدۇ. بۇ ئوخشىتىش ئەپلاتوننىڭ ئۇقۇم تەلىماتىنى ئەكس ئەتتۈرۈپ بېرىدۇ. ئۇنىڭ قارىشىچە، ئوبيېكتىپ دۇنيانىڭ ماھىيىتى كۆلەڭگىدىن ئىبارەت. نۇرغۇن كىشىلەر ئاشۇ مەھبۇسلارغا ئوخشاش ھادىسىلەر دۇنياسىدىلا قانائەتلىنىپ يۈرىدۇ. پەقەت پەيلاسوپلارلا ئۆڭكۈردىن چىقىپ، ھەقىقىي دۇنيانى تەجرىبىسىدىن ئۆتكۈزىدۇ. دېمەك، پەيلاسوپلار ھەقىقىي بىلىملەرگە ئېرىشەلەيدۇ. ئادەتتىكى كىشىلەرنىڭ بىلىپ يەتكەنلىرى ئۆزگىرىۋاتقان، تاكامۇل بولمىغان نەرسىلەردۇر. پەيلاسوپلارنىڭ بىلىپ يەتكەنلىرى مۇقىم ھەم تاكاممۇل نەرسىلەردۇر. دۇنيانى تونۇپ يېتىش ئۈچۈن سەزگۈ ئەزالىرىنىڭ بولۇشىلا كۇپايە قىلمايدۇ، ئۇنى تونۇپ يېتىش ئۈچۈن مۇئەييەن تەپەككۇر شەكلى لازىم بولىدۇ. ئىنسان دۇنيانىڭ مەنبەسىنى تەپەككۇر ئارقىلىق بايقايدۇ.

ئۆڭكۈردىكى مەھبۇس داۋامى...
ئورخان پامۇك- ئىستانبۇل شەھەر خاتىرىسى

ئىستانبۇل – ئورخان پامۇك

ئوقۇلۇش ۋاقتى: 2 مىنۇت   «مەن تۇغۇلغان بۇ شەھەر 2000 يىللىق تارىخىدا ئەزەلدىن بۇنداق نامرات، ۋەيرانە ۋە يېگانە ھالەتكە چۈشۈپ قالمىغان، ئىستانبۇل ماڭا نىسبەتەن بىر خارابە شەھەر، ئىمپېرىيەنىڭ قالدۇق ھەسرىتى بىلەن تولغان شەھەر. ھاياتىم بۇنداق ئازابلارغا تاقابىل تۇرۇش ئۈچۈن ئەمەس، بەلكى ھەربىر ئىستانبۇللۇققا ئوخشاش ئىستانبۇلنى ئۆزۈمنىڭ ھەسرىتىگە ئايلاندۇرۇش ئىدى.»

ئىستانبۇل – ئورخان پامۇك داۋامى...
«دىۋانۇ لۇغاتىت تۈرك»تىن سۆز ئىزدەش ۋە ئۇنى نەقىل قىلىش

«دىۋانۇ لۇغاتىت تۈرك»تىن سۆز ئىزدەش ۋە ئۇنى نەقىل قىلىش – ئەلدەر

ئوقۇلۇش ۋاقتى: 5 مىنۇت مەھمۇد كاشىغەرىي تەرىپىدىن مىڭ يىل بۇرۇن يېزىلغان «دىۋانۇ لۇغاتىت تۈرك» تونۇشتۇرۇلماس. «دىۋانۇ لۇغاتىت تۈرك» (نۆۋەتتە دىۋان دېيىلىدۇ) 20- ئەسىرنىڭ باشلىرىدا تۈركىيەدە قايتا بايقىلىپ، نەشىر قىلىنغاندىن باشلاپ ھازىرغىچە كۆپلىگەن تىللاردا، كۆپلىگەن نەشىر نۇسخلىرى ۋۇجۇتقا چىقتى. ھازىرقى زامان ئۇيغۇر تىلىدىكى تۇنجى نەشرى 1980-يىلدىن 1984-يىلغىچە «تۈركىي تىللار دىۋانى» نامىدا ئۈچ توملۇق قىلىنىپ نەشىردىن چىقتى[1]. ئۇنىڭدىن كېيىنمۇ ھازىرقى زامان ئۇيغۇر تىلىدا نۇرغۇن نەشىرلىرى روياپقا چىقتى.

    دىۋان – كۆپلىگەن تىلشۇناسلار تەرىپىدىن ئوبدان پايدىلىنىپ كېلىنگەن بولسىمۇ، يېڭى تەتقىقاتچىلار، ھەۋەسكارلار ۋە خەلق ئاممىسى، دىۋاننىڭ ئۆزگىچە تۈزۈلۈشى تۈپەيلى، ئۇنىڭدىن سۆز ئىزدەشنى ئۇقمايدۇ. دىۋاندىن نەقىل ئېلىشقا كەلسەك، توردىكى يازمىلارنىڭ سۈپىتى تىلغا ئېلىشقۇ بىھاجەت، ھەتتا بەزى ئىلمىي ئەسەرلەر ۋە كىتابلاردىمۇ دىۋاندىن نەقىل ئېلىنغان سۆزنى ئوقۇرمەن شۇ نەقىل مەنبەسى بويىچە ئۆزىنىڭ قولىدىكى دىۋاننىڭ نەشىر نۇسخسىدىن تاپالىشى مۈشكۈل.

«دىۋانۇ لۇغاتىت تۈرك»تىن سۆز ئىزدەش ۋە ئۇنى نەقىل قىلىش – ئەلدەر داۋامى...